Yazı Dili Öğretme Becerileri

psyhince

*yazım becerileri kötü olduğu için el yazılarıda kötüdür.
*yazı yazarken düşüncelerini düzene sokmakta güçlük çekerler ve yavaş yazarlar.
 *sürekli silgi kullanırlar bu yüzden yazdıkları okunmaz bazen kâğıt bile yırtılır.
*bu öğrenciler sınıftakilere yetişmek için çaba harcarlar bu da onları sıkıntıya sokar.

1-hecelemeyi öğretmek: öğrenme güçlüğü olan çocuklar hem harf /ses ilişkilerini öğrenmede hemde sesleri doğru sırada duymada ve anımsamada güçlük çekerler. Mesela “şapka” yerine “şaka” olarak algılayabilir.

2-nasıl yardımcı olabiliriz: yazma dersinde öncelikle çok kullanılan sözcüklerin yazılışlarını öğretin. Erişkinlerin %90 ının günlük yazıları için gerekli sözcük sayısı 1000 dir. En çok kullanılan 100 sözcük seçip bunların yazılımı üzerinde pratik yapın.

3-fonetik eğitimi: fonetik eğitimden uzaklaşmak yanlış olabilir. Çünkü böylece öğrencinin bilmediği sözcüklerden anlam çıkarması ve sözcüklerin yazımı için gerekli olan harf ilişkisini öğrenmesi imkânsızlaşır. Fonetik uzun sözcükleri anlamlı parçalara bölmeyi amaçlayan bir yöntemdir. Sözcüklerin yaklaşık dörtte üçü fonetik olarak anlamlandırılabilir. Haftalık yazma testleri için sözcük seçin. Bunlar türkçede çok kullanılan sözcükler olsun.

A-yazma güçlüğü olan öğrenciler için çok yollu eğitim yöntemi:
  *sözcükleri bir parça karton üzerine yapıştırıcı ile yazın. Sonra üzerine kum veya herhangi bir madde dökün ve sözcük için doku oluşturan 3 boyutlu bir görünüm olsun.
·         Bir tepsi kum veya tuz hazırlayın ve öğrencilerin yüksek sesle söylerken parmaklarıyla yazmalarını sağlayın.
·         Sıranın üzerine parmak boyası yâda traş köpüğüyle sözcükleri yazdırın.
·         Öğrencileri eşleştirin birbirlerinin sırtlarına sözcükleri parmaklarıyla yazsın.
·         Kişisel tahta ve tebeşirler kullanın.
·         Daktilo ve pc kullanın.
·         Sözcükleri büyük harfle büyük bir kağıda yazın ve öğrencilerden bunları farklı tebeşirlerle kişisel tahtalarına yazmalarını isteyin.
·         Temiz bir suluboya fırçasını suya batırın. Bu ıslak fırça ile tahtaya veya sıranın üzerine yazmayı deneyin.
·         Sözcüklerin yazılışlarını bir hareket ile ilişkilendirin.
·         Hep birlikte sözcüklerin harflerini söylemeyi bildik bir melodi veya şarkıyla yapın.
·         Sözcük alıştırmaları yapmak için ilgi çekici harfler kullanın (harf kurabiyeler sünger harfler)
·         Sözcüğün yazılışını ezberlemelerine yardım etmek için sözcüklerde anımsatacak ip uçları arayın öğrencilerin düzensiz sözcükleri hatırlamalarına yardımcı olacak sözcüklerden bir cümle yapın.
·         Her sözcüğü yavaş sesleri abartarak ve uzatarak telaffuz edin. Bu öğrencilerin yazarken seslerin sırasını duymalarına yardımcı olacaktır.
·         Yazma testi yaparken yavaş okuyun. Öğrencilere bir sonraki sözcüğe geçmeden önce sözcüğü dikkatle yazmaları için yeterli zamanı verin.
·         Bu beceride zorluk çeken öğrenciler için onlardan istenen sözcüklerin sayısını azaltın. İstediği sözcüğü seçip çalışabilirsiniz de.
·         Öğrencilerin yazma testlerini sözel olarak almalarına izin verin. Aynı zamanda yazı testi uygulayın. Ama sözel testleri daha başarılıysa onu notlandırın. Bu öğrenciler yazılı testte zayıf olsalarda sözelde başarılı olabilirler.


B-el yazısı:
·         Yazı bozuk ve okunmaz haldedir.
·         Yazılı çalışmalar karmaşık ve gelişmemiştir.
·         Genellikle kitaptaki bir metni kâğıda çekmekte güçlük çekerler.
·         Yazı yazdıkları kâğıdı sırada sabit tutamazlar.
·         Yazmak için çaba gösterdiklerinde çok yavaş yazarlar.
·         Bu öğrencilerin çoğu doğru harf oluşturma tekniklerini yeterince geliştirememişlerdir. Kendi yarattıkları hatta tuhaf yazma yöntemleri geliştirmişlerdir.
·         Kimi çocuklarda ritalinle birlikte yazı düzelmektedir.

C-el yazısıyla başı dertte olan çocuklara yönelik bazı yöntemler:
·         Mümkünse tahta üzerinde iyice durarak ve açıklamalar yaparak öğretin sonra da bol bol örnekleyin.
·         Aynı açıklamaları havada büyük abartılı hareketler yaparak deneyin.
·         Öğrencileri ayağa kaldırın öğrettiğiniz harfleri havada abartılı hareketlerle yazdırın.
·         Öğrenciler kağıt veya kişisel tahta üzerinde alıştırmalar yaparken sınıfta dolaşın ve hangi öğrencilerin bireysel yardıma ihtiyacı olduğunu saptayın.
·         Not: harfler bir kez yanlış öğrenilirse bunu düzeltmek çok zordur. Öğrenci kalcılaşan bir yazma stili geliştirir. Yukardan aşağıya yazacağına aşağıdan yukarıya yazar.
·         Harflerin doğru boyutları ve oluşturuluşu öğretilirken kafası üst satıra (kafa satırı) değen pantolonun kemeri(bel satırı)  orta satıra denk gelen ve ayakları alt satıra (ayak satırı) değen bir insan grafiği çizmek yaralı olur. Sonradan her harfin nasıl oluşturacaklarını anlatırken o insan grafiğinde kullandığınız satır adlarından bahsedin. Örnek: h harfi için kafa satırından başlayın ve dümdüz aşağı ayak çizgisine inin. Bel satırına doğru geri dönün ve ayak satırına geri dönen bir kambur çizin diyebilirsiniz.
·         Öğrencilerin kalem tutacakları kalın kalemler ve ihtiyaca göre çizgili kağıtlar kullanmalarını sağlayın. Farklı yazı araçları kullanarak el yazısı alıştırmaları yaptırın.(tebeşir keçeli kalem)
·         Bazı çocuklar el yazısı yerine kitap yazısı kullananlar olabilir onlara izin verin. Ama bir yandan da el yazılarını geliştirmek için el yazısı öğretimini sürdürün.
·         Yazının hızı ve temizliği ile başı dertte olan çocuklar için yapabileceğiniz en iyi şey daktilo veya pc kullanın. Öğrenciler bu beceriyi küçük yaşta kazanmalıdırlar. Çünkü hızlı ve temiz düzgün yazı yazmada yaşadıkları zorlukları aşmaları gerekir. Öğrencilerinizin ödevlerini ödevlerini pc de yazmalarına izin verin.

D-sayfa düzenlenmesi:
·         Öğrencilere düzgün ve kabul edilebilir bir ödevin nasıl olması gerektiğini öğretin. Öğrencinin adını konuyu tarih ve sayfa numarasını içeren bir başlık koysunlar sayfanın sağ ve sol kenarında boşluk üst ve alt yanlarında ve sayılar arasında boş satırlar bıraksınlar silmeler veya üstünü çizmeler temiz sözcükler okunaklı sayılar satırların üstünde arasında olsun.
·         Okulların kendilerine ait standartlarının olması öğrencilerden aynı formatı kullanmalarının beklenmesi açısından yararlıdır.
·         Öğrencilere sözcüklerin arasında bir işaret parmağı kalınlığında boşluk bırakmayı öğretin.
·         Bazı öğrenciler daha geniş alanlı ve geniş çizgili kağıtları tercih eder. Onlar için sınıfta bu kağıtlardan faydalanın.
·         Sağını solunu şaşıran küçük öğrenciler için kağıdın sol tarafına yeşil bir nokta yerleştirilmesi nereden başlayacaklarını bilmeleri için yaralıdır. Kırmızı bir nokta da nerde duracaklarını gösteriri.
·         Kaynak olarak iyi yazılmış çalışma örneklerini bulundurun.
·         Öğrenciler kendilerine şunlara benzer sorular sorarak ödevlerinin sizin isteklerinize uygun olup olmadığının sağlamasını yapsınlar.”Başlık koydun mu” “her bilinmeyen sözcük için bir satır bıraktın mı” gibi.
·         Alternatif bir yol da öğlencilerin ödevi teslim etmeden önce eşleşip karşılıklı olarak birbirlerinin ödevlerinin sağlanmasını yapmalıdır.
·         Yazma süreci bütün yazının imlasının tekniğinin ve organizasyonundan kontrol edilmesi gerekmez. İmla hatalarından dolayı not kırılmamalıdır. Ödevleri teslim etmeden önce bir kere daha kontrol etmelerini isteyin.”Cümlelere büyük harflerle başladınız mı” gibi sorular sorun.

F-yazma süreci:
1-      Yazma öncesi: Yazma sürecinin bu en önemli basamağında genellikle gereken önemverilmez. Yazma hevesi okumakla ve dinlemekle gelişir.
2-      Yazma aşaması: bir önceki basamaktaki fikirler geliştirilir. Öğrenciler yazıları için amaç belirler. Ve kime neye yönelik yazacaklarına karar veririler. Sonrada yazmaya girişirler.
3-      Tepkiler: Bu basamak yazıya verilen ilk tepkiyi kapsar. Öğrenciler yazdıklarını arkadaşlarıyla paylaşmalı ve fikir alışverişinde bulunmalıdırlar.
4-      Gözden geçirip düzeltme: yazı gözden geçirilerek gerekli oldukça yazılanlar yeniden düzenlenir geliştirilir ve dil bilgisi yanlışları düzeltilir bazı sözcükler veya cümleler çıkarılır duruma göre yerlerine başkaları konur yada konmaz.
5-      Son hazırlıklar: Bir yazıyı düzeltme ve temize çekme. Her yazılı ödev bu basamağa ulaşmak zorunda değildir. Birçok öğretmen öğrencilerin hafta içinde yazdıkları ödevlerden sadece birini seçip tekniğini imlasını dikkatle kontrol edip yeniden yazmalarını isteyebilir.
6-      Becerileri geliştirme: yazma öğrencilerin hangi becerilerinin geliştirilmesi gerektiğinin belirlendiği temel etkinliliktir. Öğretmenler becerileri ihtiyaç duyuldukça öğretirler.
7-      Değerlendirme: Her yazıda her beceriyi değerlendirmek gerekir.
8-      Yazma sonrası. Yazma sürecinin bu aşamasında duruma ve ihtiyaca göre yazılı ürünler öğretmene sunulur, sınıfta okunur paylaşılır.